می‌شه به راحتی گفت حداقل یک‌سوم از بچه‌ها دوست دارن خلبان بشن، چرا؟ این علاقه صرفا از جذابیت شغل خلبانی نشأت می‌گیره یا عامل دیگه‌ای پشت‌شه؟ شاید عاملی مثل پرواز ؟

بدون شک اگه کودکی دوست داره خلبان بشه به‌خاطر جذابیت شغل خلبانی هم هست اما فرض کنین خلبانی شغلی بود که به پرواز ارتباطی نداشت، مثلا هواپیماها روی زمین حرکت می‌کردن (!) یا خلبان هدایت وسیله‌ی نقلیه‌ای رو به‌دست می‌گرفت که توی آسمون حرکت نمی‌کرد؛ در این‌صورت آیا بازم خلبانی شغل جذابی ‌می‌بود؟

می‌شه به راحتی گفت حداقل یک‌سوم از بچه‌ها دوست دارن خلبان بشن، چرا؟ این علاقه صرفا از جذابیت شغل خلبانی نشأت می‌گیره یا عامل دیگه‌ای پشت‌شه؟ شاید عاملی مثل پرواز ؟

بدون شک اگه کودکی دوست داره خلبان بشه به‌خاطر جذابیت شغل خلبانی هم هست اما فرض کنین خلبانی شغلی بود که به پرواز ارتباطی نداشت، مثلا هواپیماها روی زمین حرکت می‌کردن (!) یا خلبان هدایت وسیله‌ی نقلیه‌ای رو به‌دست می‌گرفت که توی آسمون حرکت نمی‌کرد؛ در این‌صورت آیا بازم خلبانی شغل جذابی ‌می‌بود؟

پرواز ، رویای کودکی انسان

این سوال خیلی پیش پا افتاده‌س، اما کیه که پرواز رو دوست نداشته باشه؟ اگه یه جفت بال زیبا داشته باشین حتی اگه از ارتفاع بترسین باز هم بالاخره روزی از بال‌هاتون استفاده می‌کنین مگه نه؟

شاید این علاقه از محدودیت انسان سرچشمه می‌گیره، اگه کودکی رو از چیزی منع کنین نسبت به اون چیز حریص‌تر می‌شه. به‌خاطر حس کنجکاوی، آزادی‌طلبی یا ماجراجویی ذاتی انسان. به‌هرحال پرواز از زمان‌های خیلی گذشته رویای کودکی انسان بوده و هست.

انواع پرواز

با این‌که بشر به‌طور طبیعی قابلیت شناور شدن در هوا رو نداره و از نعمتی مثل بال هم محرومه، اما یکی از هوشمندانه‌ترین شیوه‌های پرواز رو به اسم خودش ثبت کرده. حتما می‌دونین که هوا مثل آب یک جریان شناوره که به علت وزن کمش بالاتر از سایر مواد موجود روی کره زمین قرار می‌گیره – اگه از فیزیک چیزی خاطرتون مونده باشه: ماده‌ای که چگالی بیشتری داره نسبت به جاذبه واکنش بیشتری نشون می‌ده و راحت‌تر به سمت زمین کشیده‌می‌شه. هوا کم‌ترین چگالی رو داره و بنابراین بیرونی‌ترین لایه روی سطح زمینه – انسان با ساختن هواایست (Aerostat) که از هوا هم سبک‌تره موفق شد توی آسمون پرواز کنه.

هواایست‌ وسیله‌ای‌ئه که سعی می‌کنه چگالی خودشو با هوا یکی کنه تا در هوا شناور بشه. بالن، کشتی هوایی و بادکنک چند نمونه از این وسیله هستن که همگی از قانون چگالی برای پرواز در آسمان استفاده می‌کنن. مولفه اصلی هواایست پاکت‌شه، که شامل محفظه‌ی بزرگی از گاز سبک‌ئه تا مجموع وزن وسیله رو از هوا کمتر کنه.

علت این نام‌گذاری – هواایست – استفاده از نیروهای ایستایی (آیرواستاتیک، aerostatic) برای معلق موندن توی هواست. نوع دیگه‌ای از پرواز که با نیروهای حرکتی درگیره به اسم آیرودینامیک (aerodynamic) خونده می‌شه.

برای پرواز آیرودینامیک لازمه که هوا و جسم به همدیگه نیرو وارد کنن تا از این طریق، جسم پرنده روی هوا معلق بشه. این مدل پرواز به دو نوع قدرتی و غیرقدرتی تقسیم می‌شه.

پرواز قدرتی توسط هواپیما و بسیاری از پرنده‌ها انجام می‌شه. در این نوع پرواز جسم حرکتی به نیرویی برای رانش در هوا احتیاج داره تا از طریق فشار متقابل جریان هوا روی بال‌ها، بتونه معلق بمونه. هواپیما چند موتور رانشی داره که به سمت جلو هلش می‌دن و باعث بلند شدنش می‌شن. بیشتر موجودات پرنده هم از همین سیستم برای پرواز استفاده می‌کنن با این تفاوت که موتور رانشی ندارن و بال می‌زنن.

بعضی دیگه از موجودات (یا اجسام) برای حرکت در آسمون به نیروی رانش احتیاج ندارن، اونا روی هوا لیز می‌خوردن، به این نوع می‌گن غیرقدرتی. مثل عقاب، عقاب با این‌که یکی از سنگین‌ترین پرنده‌هاست اما خیلی کم بال می‌زنه و مسافت‌های زیادی رو هم می‌تونه جابه‌جا بشه. پرواز غیرقدرتی به نیروی رانشی زیادی احتیاج نداره و نوع قرارگیری بال در جریان باد خودش باعث حرکت می‌شه.

یک مدل پرواز دیگه به اسم مکانیکی‌ داریم. بارزترین مثال برای این نوع، بالگرد یا همون هلی‌کوپتر خودمونه. البته طبق تعریف، پرواز مکانیکی به پروازی اطلاق می‌شه که از یک ماشین برای حرکت در هوا استفاده کنه. طبق این تعریف تقریبا تمام وسایل ساخت انسان، پرندگان مکانیکی هستن، حتی بالون.

نوع دیگه‌ای از پرواز، فراصوت (supersonic) نامیده می‌شه که همن‌طور که از اسمش مشخصه به وسیله‌هایی گفته می‌شه که فراتر از سرعت صوت حرکت می‌کنن، مثل بعضی از هواپیماهای نظامی.

بالاتر از فراصوت، پرواز ابرصوت‌ئه که در اون، جسم پرنده به حدی سریع پرواز می‌کنه که هوای پشتش به شدت فشرده می‌شه. شدت این فشردگی به قدری بالاست که حرارت ناشی از اون باعث به‌وجود اومدن واکنش شیمیایی در مولکول‌های هوا می‌شه، مثل شاتل فضایی.

و آخرین نوع پرواز که بالستیک نام داره، به علم پرتابه‌شناسی مربوطه، مثل وقتی که شما سنگی رو پرتاب می‌کنین و این سنگ ابتدا اوج می‌گیره و سپس افول می‌کنه. گلوله، ماهواره، توپ جنگی و امثال این‌ها بالستیک هستن.

بهترین پرواز

تا این‌جا همه سیستم‌های پروازی رو توضیح دادیم اما یه سوال: به نظر شما بهترین پرواز کدومه؟ من که معتقدم اگه یه جفت بال داشتیم و با کمترین متعلقات اضافی می‌تونستیم در هوا معلق بشیم جوری که باد به صورت‌مون بخوره، بهترین حس رو تجربه می‌کردیم.

البته تجربه این حس غیرممکن نیست، کافیه سری به شهربازی قهرمانان بزنین. این‌جا با دستگاه پرواز در آسمان حس فوق‌العاده‌ای رو تجربه می‌کنین، بدون این‌که لازم باشه داخل فضای بسته‌ای مثل هواپیما یا شاتل فضایی بشینین. هوای تازه مستقیم وارد ریه‌هاتون می‌شه و می‌تونین دستاتونو باز کنین و آزاد باشین.

دستگاه پرواز در آسمان شهربازی قهرمانان یه سیستم چرخشی‌ئه که شامل تعدادی صندلی می‌شه و با شروع حرکت به طرف بالا حرکت می‌کنه و از لحاظ ایمنی تایید‌شده‌س. اگه دنبال تجربه حس پرواز باشین بدون شک اینو باید امتحان کنین.