اگر نمای شبانه شهر لندن رو دیده باشین، متوجه یک دایره آبی‌رنگ بزرگ که وسط شهر وایستاده شدین. اون دایره، چرخ و فلک معروف شهر لندنه که با نورش تو شب خودنمایی می‌کنه و جزو جاذبه‌های گردشگری بریتانیاست. نه فقط در بریتانیا، بلکه توی خیلی از نقاط دیگه جهان، مقصد توریست‌ها و گردشگرهاست.

این وسیله از قدیم تو ایران هم طرفدار داشته. اگه از پدرها و مادرهاتون سوال کنین همه‌شون خاطره مشترکی از چرخ و فلک های کوچیک زمان‌های قدیم دارن که فقط ۴ صندلی داشت و ارتفاعش حداکثر ۳-۲ متر بود؛ ولی یه مزیت جالب داشت، اونم این که توی هر محله‌ای پیدا می‌شد و برای سوار شدنش لازم نبود تا شهربازی بری. به‌خاطر اندازه کوچیکشون قابلیت جابجایی خوبی داشتن (۴ تا لاستیک زیرشون بود مثل ماشین). یه نفر این وسیله رو با خودش تو محله‌های شهر می‌کشوند و بچه‌ها رو نوبتی سوار می‌کرد.

شاید شما خودتون هم همچین خاطراتی داشته باشین و الان بگین یادش بخیر قدیما چه خوب بود. به عنوان یه جوون امروزی چند تا دلیل دارم برای این که ثابت کنم الان هم به نوبه خودش خیلی خوبه.

فان‌فار، چرخ و فلک جدید

خب اول از همه بگم الان دیگه چرخ و فلک صداش نمی‌زنن، بچه‌های جدید بهش می‌گن فان‌فار. این که چرا اسمش شده فان‌فار هیچ‌کس نمی‌دونه. در واقع فان‌فار (فانفار) اسم یک نوع موسیقی حماسی کوتاه‌ئه که معمولا توسط سازهای بادی برنجی مثل ترومپت نواخته می‌شه. شاید فان‌فارای قدیمی آهنگ حماسی پخش می‌کردن! فرض کن سوار شدی و داری ارتفاع ۲۰ متری رو رد می‌کنی، همزمان که موسیقی حماسی نواخته می‌شه با غرور جمعیت پایین دستتو می‌بینی و فاز رهبر نازی می‌گیری! حالا دست‌تونو بلند نکنین، بیخیال!

به‌هرحال همچنان علت وجود این اسم مجهوله. اما جذاب‌تر از اسم وسیله، اسم مخترع‌شه… 

اولین چرخ و فلک

از نظر تاریخی، وسیله‌ای که آدم سوارش بشه و برای تفریح بچرخه به قرن ۱۷م در بلغارستان برمی‌گرده، اما اگه بخوایم فان‌فار امروزی رو در نظر بگیریم، اولیش توسط یه آقایی به اسم جورج واشنگتن گیل فریس جونیور (نه اون جورج واشنگتن رئیس جمهور!) ساخته شد. هدف این آقا تفریح نبود، فقط قصد داشت برای نمایشگاه جهانی کلمبیا که در شهر شیکاگو برگزار می‌شد یه لندمارک بسازه – به سازه‌های بزرگ و نمادین که از دور به راحتی دیده می‌شن و نماد زمین‌های اطراف هستن می‌گن لندمارک، مثل تهران که لندمارکش میدون آزادی بود و الان شده برج میلاد.خلاصه آقای جورج لندمارک رو ساخت و بعد متوجه شد که رو این وسیله می‌شه آدم سوار کرد. این شد که اولین چرخ و فلک به‌وجود اومد. جالبه بدونین تو زبان انگلیسی بهش می‌گن چرخ فریس (Ferris wheel) که اشاره به همین لندمارک آقای جورج فریس داره.

“ترین‌”های چرخ و فلک

بزرگ‌ترین یا بلندترین چرخ و فلک اسمش “های‌رولر” (The high roller) هست و در شهر لاس‌وگاس قرار داره. ارتفاع این وسیله ۵۵۰ فوته که به مقیاس ما یعنی ۱۶۷/۶ متر! این فان‌فار سال ۲۰۱۴ ساخته شد و معنی اسمش “چرخنده بلند”ئه. بعد از های‌رولر، “پرنده سنگاپور” با ارتفاع ۱۶۵ متر رتبه دوم، “ستاره نانچانگ” با ۱۶۰ متر رتبه سوم و “چشم لندن” با ۱۳۵ متر رتبه چهارم رو داره. چشم لندن از معروف‌ترین چرخ و فلک های دنیاست.

جزو قهرمانان باش

چرخ و فلک فقط یه وسیله تفریحی واسه ارتفاع گرفتن نیست، یه لندمارکه، یه جاذبه گردشگری‌ئه. وقتی سوارش می‌شی یه حسی داری فراتر از هیجان ارتفاع گرفتن. این وسیله یک قطعه هنری‌ئه. به چند دلیل وقتی وارد شهربازی می‌شین حتما باید چرخ و فلک شهربازی قهرمانان رو به‌عنوان اولین وسیله امتحان کنین:

اولیش همین حس ناب سوار شدن روی یک وسیله ریشه‌داره که همه مردم دنیا باهاش خاطره‌ها دارن.

دومیش اینه که وقتی پا تو شهربازی می‌ذاری باید همون اول اوج بگیری تو آسمون تا هرچی مربوط به بیرونه فراموش کنی. آسمون آرامش‌بخشه.

سومیش این که باید بری اون بالا تا شمای کلی شهر و شهربازی رو ببینی. (شاید چند تا از وسیله‌های بعدی رو انتخاب کردی)

و چهارم این که آروم‌آروم برای سرعت و هیجان بقیه وسیله‌ها گرم می‌شی.

کنار چرخ و فلک بزرگ شهربازی قهرمانان منتظرتون هستیم، تشریف بیارید و نمای زیبای شهر رو از بلندترین نقطه ببینید و لذت ببرید.