از رسم و رسومات قبیلهای تا ابداع بانجی جامپینگ!
یه لحظه صبر کنین. قبل باز کردن مساله بگم به ظاهر سادهش نگاه نکنین، بانجی جامپینگ یکی از جذابترین وسایل بازیئه. وقتی پرتاب میشی احساس میکنی الانه که قلبت از حلقومت بزنه بیرون؛ تموم که میشه آدرنالین گریه میکنی؛ و اگه ترس از ارتفاع داشته باشی که دیگه هیچی، خدا رحمتت کنه. اما تا حالا شده با خودتون فکر کنین که این ورزش پرهیجان چطوری بهوجود اومده؟ اگه بگم باورتون نمیشه.
بانجی جامپینگ یکی از ورزشهای نسبتا جدیده که تقریبا ۷۰ ساله توی دنیا انجام میشه و هر ساله افراد زیادی (با رعایت جوانب ایمنی) از نقاط بلند لوکیشنهای جذابی اقدام به پرش میکنن که ویدیوهاش رو توی شبکههای اجتماعی و سایتهای مختلف میبینیم. قبل از این که این ورزش بهوجود بیاد، پرش از ارتفاع کار خیلی عاقلانهای نبود. اما یک زن و شوهر کاری کردن که امروز افراد زیادی در سراسر جهان از این ورزش هیجانانگیز با ایمنی کامل لذت ببرن.
شیرجه به زمین (Land diving) یه آیین قدیمی در بین قبایل ساکن در جزیره پنتاکاست، یکی از جزایر شرق اقیانوسیه هست. پسرهای جوون توی این مراسم، به قوزک پاشون شاخههای ضخیم انگور میبندن و از بالای سازههای بلند چوبی به سمت زمین شیرجه میزنن تا شجاعت خودشون رو ثابت کنن و وارد دوره مردانگی بشن.
برعکس ورزش بانجی جامپینگ مدرن، افرادی که توی مراسم شیرجه به زمین شرکت میکنن گاهی اوقات به زمین میرسن (!)، هرچند که این برخوردها معمولا به اتفاقات خیلی بد ختم نمیشه چون شاخه انگور بخش زیادی از نیروی جاذبه رو خنثی میکنه. این آیین، منبع الهامی شد برای شخصی به اسم آلن جان هکت (A.J. Hackett) تا ورزش بانجی جامپینگ رو رسما راهاندازی کنه، هرچند که نمایندگان مردم جزیره پنتاکاست این کار رو بهعنوان نوعی دستدرازی به دارایی فرهنگی مردم این جزیره قلمداد کردن.
البته شیرجه به سمت زمین و ایجاد هیجان ناشی از سقوط خیلی ایده پیچیدهای نیست که فقط به ذهن یک نفر برسه. در نمایشگاه جهانی شهر شیکاگو (۱۸۹۳-۱۸۹۲) یک مهندس طراح، پیشنهاد ساختن یک سازه ۱۲۰۰ متری رو داد که یک وسیله توسط یک کابل ارتجاعی بهش متصل باشه. این وسیله که گنجایش حمل ۲۰۰ نفر آدم رو داشت، از بالای برج رها میشد و بعد از رسیدن به پایینترین نقطه اونقدر نوسان میکرد تا زمانی که بایسته. اگرچه آقای مهندس برای ایمنی بیشتر پیشنهاد داد سطح زمین با پوششی از تشک به ضخامت ۲/۵ متر پوشونده بشه اما مسئولین نمایشگاه این طرح رو هیچوقت قبول نکردن.
اگرچه در منابع ذکر شده که توی آیین سنتی شیرجه به زمین حتی اگه به زمین برسی شدت ضربه کمتر از سقوط آزاده و صدمات جدی وارد نمیشه، ولی بههرحال حاضرم شرط ببندم آقاپسری که قصد اثبات شجاعتش رو داره بعد از همچین شیرجهای دیگه آدم سابق نمیشه؛ که البته از لحاظ تئوری کاملا درست و همون چیزیئه که مردان قبیله میخوان، یعنی خروج از عالم جوانی و خامی، هرچند به قیمت نرم شدن مثل آرد شیرینیپزی الکشده!
آقای آلن هکت که این رسم قبیلهای رو ایمنسازی و بهعنوان ورزش معرفی کرد، یه کارآفرین نیوزیلندی بود که در سال ۱۹۵۸ میلادی به دنیا اومد و در سال ۱۹۸۷ خودش شخصا از برج ایفل بانجی جامپ انجام داد.
بعد از معرفی این ورزش، افراد زیادی با اشتیاق اون رو دنبال کردن و آرومآروم آوازه بانجی جامپینگ در دنیا پیچید. نقطه عطف این شهرت اونجایی بود که آقای دیوید فردریک اتنبرو (Sir David Frederick Attenborough) در دهه ۱۹۵۰ میلادی یک برنامه مستند راجع به بانجی جامپینگ و ورزشکارانش ساخت که توی شبکه بیبیسی (BBC) پخش شد و پس از دیده شدن، این ورزش به شهرت زیادی دست پیدا کرد.
کلمه بانجی از گویش مردم جنوب غرب انگلستان گرفته شده و به معنی “چیز ضخیم و چمباتمهای (یا فنری)” هست که در حوالی سال ۱۹۲۸ دانشآموزای بریتانیایی برای نام بردن “پاککن” استفاده میکردن. بله، همون پاککنهای دورنگ قدیمی خودمون که زمان مدرسه استفاده میکردیم.
کلمه “جامپینگ” هم که واضحه یک لغت انگیسی به معنی “پریدن” هستش.
این ورزش حدود ۱۵-۱۰ ساله که وارد ایران شده و اوایل فقط توسط باشگاههای حرفهای اجرا میشد. اما امروز در اختیار همه اقشار جامعهس، حتی شما؛ کافیه سری به شهربازی قهرمانان در شهر مشهد بزنین و این ورزش رو با امنیت کامل تجربه کنین.
به ظاهر سادهش نگاه نکنین، این دقیقا همونه که میگن “فلفل نبین چه ریزه…”